Ελληνικό – Σκουριές: παράλληλοι εκβιασμοί
Του Ορέστη Αθανασίου
Ένα περίεργο γαϊτανάκι πιέσεων και εκβιασμών εκτυλίσσεται αυτόν τον καιρό γύρω από δύο «εμβληματικές» οικονομικές δραστηριότητες: τις Σκουριές και το Ελληνικό. Από πολλούς, ακόμη και στο στρατόπεδο της κυβέρνησης, και οι δύο αυτές δραστηριότητες έχουν χαρακτηριστεί «επενδύσεις», οι οποίες θα συμβάλλουν στην οικονομική ανάκαμψη της χώρας. Και οι δύο αυτές δραστηριότητες έχουν κοινά σημεία:
Πρώτον, δεν αφορούν καθαρά παραγωγικές δραστηριότητες, αλλά κερδοσκοπικά σχέδια πολυεθνικών ομίλων, τα οποία παραπλανητικά βαφτίζονται παραγωγικές επενδύσεις. Στην περίπτωση του Ελληνικού η αγορά ακινήτων, στις Σκουριές η αγορά χρυσού.
Δεύτερον, και οι δύο «επενδυτές» ζητούν επιπλέον παραχωρήσεις: να χτίσει όσους ουρανοξύστες θέλει η Lamda Development για να πουλήσει «διαμερίσματα με θέα», να εξάγει πολύτιμα μέταλλα με τη μορφή ενδιάμεσων προϊόντων ευτελούς αξίας, για τα οποία δεν θα πληρώνει το φόρο που αντιστοιχεί στο χρυσό, η Eldorado Gold.
«Επένδυση» χωρίς κεφάλαιο
Διαβάζοντας κανείς τη μακροσκελή ανακοίνωση της Lamda, καταλαβαίνει ότι εκείνο που ενδιαφέρει την εταιρεία είναι να μην εμποδιστεί με κανένα τρόπο και για κανέναν λόγο το πρότζεκτ της κατασκευής των «ιδιαίτερου αρχιτεκτονικού σχεδιασμού» ψηλών κτιρίων του Ελληνικού. «Τα ψηλά κτίρια», διαβάζουμε στην ανακοίνωση, «θα καταστήσουν την ευρύτερη περιοχή του Ελληνικού σημείο προορισμού και θα μετατρέψουν την Αθήνα σε πολιτιστική μητρόπολη, τουριστικό πόλο διεθνούς ακτινοβολίας και σημαντικό κέντρο οικονομικής ανάπτυξης και επιχειρηματικότητας». Η εταιρεία υπενθυμίζει πως ενώ ο διαγωνισμός προέβλεπε τη δυνατότητα χωροθέτησης υψηλών κτιρίων χωρίς περιορισμούς ύψους και αριθμού, αυτή θέλει να κατασκευάσει μόνο έξι ουρανοξύστες κάτω από 200 μ., καθώς και μια ζώνη κτιρίων περιμετρικά του Μητροπολιτικού Πάρκου, που σε συγκεκριμένα σημεία ενδέχεται να φτάσουν τα 70 μ. Δηλαδή θέλει να προσφέρει «διαμερίσματα με θέα» σε πολύ υψηλά βαλάντια, οι κάτοχοι τω οποίων όταν θέλουν να ξεσκάσουν, θα πηγαίνουν να παίξουν στο καζίνο, που θα κατασκευαστεί πάνω στα αρχαία.
Εκείνο το οποίο δεν λέει η ανακοίνωση, είναι ποιος θα χρηματοδοτήσει αυτό το πρότζεκτ. Το πιθανότερο είναι πως η κοινοπραξία με βάση το αρχικό master plan, το οποίο είχε συμφωνήσει με την κυβέρνηση Σαμαρά, πόνταρε πως η κατασκευή των κτιρίων θα χρηματοδοτούνταν από τους αγοραστές τους, αλλά και το ελληνικό δημόσιο. Τώρα με τις τροποποιήσεις και τους περιορισμούς που θεσπίζονται μετά την απόφαση του ΚΑΣ, φαίνεται ότι τα λεφτά αυτά δεν φτάνουν. Η κοινοπραξία το λέει καθαρά: «ανατροπές και νέα εμπόδια οδηγούν σε αλλοίωση του Σχεδίου Ανάπτυξης και δημιουργούν έντονο προβληματισμό ως προς τη δυνατότητα υλοποίησης της επένδυσης». Με άλλα λόγια, δεν υπάρχει δυνατότητα άντλησης κεφαλαίων από τους αγοραστές και κατηγορείται η κυβέρνηση που δεν τους διευκολύνει να τα βρουν, κάνοντας τα στραβά μάτια στο βιασμό του περιβάλλοντος και στην παραβίαση της αρχαιολογικής νομοθεσίας.
«Επένδυση» χωρίς αξιοπιστία
Το ίδιο συμβαίνει και με την Eldorado Gold, που ανακοίνωσε για πέμπτη φορά αναστολή εργασιών. Εδώ το παιχνίδι είναι ακόμη πιο περίπλοκο. Η Eldorado είναι ένα «μπουμπούκι» στο διεθνές στερέωμα των πολυεθνικών. Με την πολιτική της έχει συγκεντρώσει ακόμη και τα πυρά του γνωστού Τζον Πόλσον. Θέλει να αγοράζει φτηνά και να πουλάει ακριβά. Δεν διαθέτει ούτε την τεχνογνωσία, ούτε τα κεφάλαια (αφού η μετοχή της έχασε το 61% της αξίας της από τον περασμένο Οκτώβριο) για να φτιάξει μια σύγχρονη μεταλλουργική μονάδα επεξεργασίας των ορυκτών. Εκείνο που θέλει -και πράττει σε μεγάλο βαθμό μέχρι τώρα- είναι να αποψιλώσει 4.130 στρέμματα δάσους για να ανοίξει έναν τεράστιο λάκκο, με διάμετρο 705 μέτρα και βάθος 220, για να εξορύξει 380 εκατομμύρια τόνους μεταλλεύματος. Οι συνέπειες για το περιβάλλον και τους κατοίκους είναι τεράστιες και έχουν περιγραφεί από τους επιστήμονες και τις εκθέσεις των Επιθεωρητών Περιβάλλοντος. Αυτό που γίνεται φανερό τώρα, είναι πως η εταιρεία δεν διαθέτει αξιόπιστη διεθνώς μέθοδο επεξεργασίας του μεταλλεύματος. Η χρήση του ιδιαίτερα επικίνδυνου κυανίου έχει απαγορευθεί με απόφαση του ΣτΕ, ενώ για την άλλη μέθοδο, της ακαριαίας τήξης, αδυνατεί να αποδείξει πως δεν επιβαρύνει εξίσου το περιβάλλον.
Το θέμα της αξιοπιστίας της μεθόδου είναι ένα από τα δύο για τα οποία θα αποφανθεί η διαιτησία, στην οποία κατέφυγε το υπουργείο Ενέργειας. Όμως, το κλειδί των εξελίξεων δεν είναι οι -ασφαλώς σημαντικότατες- περιβαλλοντικές επιπτώσεις, αλλά η κατασκευή της ίδιας της μονάδας επεξεργασίας. Και αυτό γιατί, όπως εξήγησε σε δηλώσεις του ο Γ. Σταθάκης, εάν κατασκευαστεί μονάδα επεξεργασίας, ώστε εκείνο που θα εξάγεται να είναι καθαρός χρυσός και άργυρος, το δημόσιο θα εισπράττει όλους τους φόρους και μέρος της προστιθέμενης αξίας που προκύπτει. Αν δεν κατασκευαστεί η μονάδα, τότε το εξαγόμενο προϊόν θα είναι πολύ φθηνότερο και τα έσοδα του δημοσίου πολύ λιγότερα. «Έχει τεράστια σημασία», τόνισε ο Γ. Σταθάκης, «εάν η δραστηριότητα είναι 100 ευρώ σε όλο τον κύκλο του επενδυτικού σχεδίου ή εάν είναι 15 ευρώ, το οποίο παράγεται και εξάγεται. Μιλάμε για έναν κύκλο δραστηριότητας ύψους 20 δισ. ευρώ. Αυτό το θέμα επέλεξε η εταιρεία να κλιμακώσει με την επίκληση της αναστολής των δραστηριοτήτων. Οι Σκουριές έχουν νόημα, αν έχουμε το πλήρες επενδυτικό σχέδιο με το εργοστάσιο μεταλλουργίας».
Σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων η Eldorado έχει καταφέρει να σύρει την κυβέρνηση σε ένα παιχνίδι «κορώνα κερδίζω, γράμματα χάνεις». Αν δικαιωθεί από τη διαιτησία, θα προχωρήσει απρόσκοπτα στα σχέδιά της. Αν η απόφαση είναι αρνητική, τότε απαλλάσσεται από το κόστος κατασκευής της μεταλλουργικής μονάδας και τα πολύτιμα μέταλλα, ο χρυσός και ο άργυρος, θα εξάγονται με τη μορφή συμπυκνωμάτων, δηλαδή ενδιάμεσων προϊόντων ευτελούς αξίας. Από το μεταλλείο της Ολυμπιάδας η εμπορική παραγωγή τέτοιων συμπυκνωμάτων θα ξεκινήσει και επίσημα στο τέλος του έτους. Σε κάθε περίπτωση, η εταιρεία θα κατοχυρώσει οριστικά την εκμετάλλευση του συνολικού ορυκτού πλούτου των Μεταλλείων Κασσάνδρας μέχρι πλήρους εξαντλήσεως του, με τον πλέον ασύμφορο τρόπο για το ελληνικό δημόσιο. Με τρόπο, δηλαδή, εντελώς αντίθετο από το διακηρυγμένο στρατηγικό στόχο της πλήρους καθετοποίησης με την παραγωγή καθαρών μετάλλων. Η μεταλλουργία, είναι πολύ πιθανό μέσω της Διαιτησίας να μεταλλαχθεί σε άλλοθι (ή προπέτασμα καπνού) πίσω από το οποίο θα γίνεται η, υπέρ της Eldorado Gold αποκλειστικά, μεταφορά στο εξωτερικό του, προβληθέντος ως πολύ μεγάλου, μεταλλευτικού πλούτου των Μεταλλείων Κασσάνδρας. Με τη Χαλκιδική να επιμετρά μόνο τους εκατοντάδες εκατομμύρια τόνους επικίνδυνων αποβλήτων και τη μετατροπή της συνολικής υδροφορίας της σε όξινη απορροή.
Πιθανόν τα πράγματα να μην τόσο άσχημα. Όπως έδειξε η υπόθεση του Ελληνικού, η επιμονή και η σταθερότητα σε κάποιες, έστω μίνιμουμ, διεκδικήσεις φέρνουν αποτέλεσμα. Αρκεί να συνεχίσει να επιδεικνύεται αυτή η επιμονή και σταθερότητα. Όταν δημοσιευθεί το Σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος για το Ελληνικό, που ετοιμάζεται από το υπουργείο Περιβάλλοντος, θα ξέρουμε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου